YEREL KALKINMA MODELİ OLARAK CİTTASLOW AĞI VE BOLVADİN’İN ÜYELİK POTANSİYELİ

YEREL KALKINMA MODELİ OLARAK CİTTASLOW AĞI VE BOLVADİN’İN ÜYELİK POTANSİYELİ

Mehmet Akif ÇAKIRER-1*

ÖZET

Küreselleşmenin etkisiyle yaşam tarzları, yemek kültürü, giyim tarzları gittikçe birbirine benzemektedir. Bu trend şehirleri de derinden etkilemekte giderek birbirine benzeyen şehirler ortaya çıkmakta ve dolayısıyla şehirlerin özgün yapıları kaybolmaktadır. Citta Slow Ağı,şehirlerin aynılaşmasına ve özgün yapılarının kaybolmasına karşı bir tepki hareketi olarak ortaya çıkmış bir şehirler birliğidir.Küreselleşmenin yarattığı homojen mekânlardan biri olmak istemeyen,yerel kimliğini ve özelliklerini koruyarak dünya sahnesinde yer almak isteyen kasabaların ve şehirlerin katıldığı bir birliktir. İtalyancada “sakin şehir” anlamında kullanılan Cittaslow ağı, nüfusu 50.000′nin altındaki kentlerin üye olabildiği, şehirlerin kendi gelenek,göreneklerini, yemeklerini, tarihsel kimliklerini korumalarını öngören bir birliktir. Citta Slow felsefesi şehirlerin hangi alanlarda güçlü ve zayıf olduklarını analiz etmelerini ve sahip oldukları şartlar çerçevesinde bir strateji geliştirmelerini teşvik etmektedir. Bu çalışmada Bolvadin ilçesinin yavaş şehir olabilme potansiyeli incelenerek yerel kalkınma modeline vurgu yapılmaktadır.

1 Afyon Kocatepe Üniversitesi, Bolvadin Meslek Yüksek Okulu, İşletme Yönetimi Programı, Öğretim Görevlisi, cakirer@aku.edu.tr

*Bol-Dav Bolvadinliler Dayanışma Vakfı Kurucular Kurulu Üyesi

1.GİRİŞ

Bu çalışmada küreselleşme sonucunda kültürün tek tipleşmesi ve yerel farklılıkların tek tek ortadan kalmasına tepki olarak ortaya çıkan yavaş şehir kavramı yerel kalkınma kavramı çerçevesinde ele alınmıştır. Bu bağlamda Bolvadin ilçesinin Cittaslow birliği içine dahil olabilmesi için bölgenin zengin tarihi ve kültürel kimliğinin literatür çalışması ve analiz yöntemiyle ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Bolvadin ilçesi özelinde unutulan ya da unutulmaya yüz tutan geleneklerin ve kültürel etkinliklerin, hareket kapsamında incelenmesi planlanmıştır.Bir ülkede ekonomik faaliyetlerin bölgeler arasında dengeli dağlımı sorununu konu alan “bölgesel iktisat” ülkemiz için üzerinde önemle durulmayan bir konudur. İkinci dünya savaşı sonrası ülkeler arasında ekonomik ve sosyal alanda büyük farklılıkların görülmesi “Kalkınma ekonomisi” kavramını ortaya çıkartmıştır. Ülkeler arasında ortaya çıkan gelişmişlik farkına benzer durum, her ülkenin değişik bölgeleri arasında da ortaya  çıkmıştır. İşte bölgesel iktisat bu konuyu inceleyen bir bilim dalıdır. Bugün bölgesel iktisatla ilgi konular, bölgesel analiz, yerleşme ekonomisi, alan ekonomisi, bölgesel kalkınma, bölgesel iktisat ya da bölgesel kalkınma isimleri altında üniversitelerde lisans ve lisansüstü ders olarak okutulmaktadır. (Dinler, 2014:iii) Bölgesel kalkınma açısından bakıldığında da Citta Slow bölgesel ekonomilerin kalkınmada küreselleşmeye karşı yapacağı bir eylem olduğunu söylebiliriz.

2. CITTASLOW HAREKETI’NİN DÜNYA’DA GELİŞİMİ

İtalyanca Cittá (Şehir) ve İngilizce slow (sakin / yavaş)kelimelerinden oluşan Cittáslow, “sakin şehir” anlamına gelmektedir. (Karadeniz, 86) Cittaslow hareketi 1999 yılında Greve in Chianti’nin eski belediye başkanı Paolo Saturnini’nin vizyonu doğrultusunda ortaya çıkmıştır. Paolo Saturnini yaşam kalitesini yükseltmek amacıyla kentlerin kendilerini değerlendirmelerini ve farklı bir kalkınma modeli ortaya koymaları fikrini ulusal boyuta taşımıştır (http://Cittaslowturkiye.org).1999 yılında Greve in Chianti’nin belediye eski başkanı Paolo Saturnini’nin girişimleri sonucunda 4 küçük İtalyan kentinin (Orvieto, Greve in Chianti, Bra, Positano) bir araya gelmesiyle ortaya çıktı. İlk toplantıda bir Sakin Şehir’de bulunması gereken ana özellikler belirlendi ve kendilerini bir dizi prensibi izlemeye adadılar. Bunların basında daha sakin ve daha az kirli fiziksel çevrelerin olusturulması; yerel estetik geleneklerin, yerel el sanatlarının ve yerel mutfağın korunması bulunuyordu. Ayrıca daha sağlıklı çevreler olusturmak, vatandaslarına daha iyi yasam ortamları sunabilmek adına yönetimsel çözümler aramada birbirlerinin deneyimlerini paylasmayı, bu yönde alınan kararları uygulamada teknolojiyi en üst düzeyde kullanabilmeyi karara bağlamışlardı. SezginÜnüvar,128).Uluslararası Cittaslow (Sakin Şehir) ağı, küreselleşmenin etkisiyle ve metropoliten kentlerin daha çok önem kazanması sonucu küçük şehirlerin dokusunu, sakinlerini ve yaşam tarzını standartlaştırması tehlikesine karşı, şehirlerin yerel özelliklerini ortadan kaldırmasını engellemek amacıyla İtalya’da yaklaşık 30 belediye başkanı tarafından oluşturulmuş bir kentler birliğidir.

3. CITTASLOW HAREKETİ’NİN TÜRKIYE’DE GELİŞİMİ

Sakin Kentler Birliği’nin İtalya’da kurulmasından on yıl sonra Seferihisar, Türkiye’den ilk kez Sakin Kent unvanını alan kent olarak cittaslow kavramını Türkiye’ye taşımıştır. Türkiye’de ki sakin şehirlerin ön plana çıkan özellikleri incelendiğinde Cittaslow olmasında etken olan bazı ortak özellikler belirlenmiştir. Bunlardan bazıları; genellemenin parçası olmak yerine kendi değerini ortaya koymak, yerel kalkınmayı sağlamak, hava kirliliğinin ve yoğun trafiğin önüne geçmek, yöresel özellikleri ön plana çıkarmak, misafirperverlik, yerel pazarların bulunması, tarihi ve doğal değerlerin bulunması, sürdürebilirlik ilkesi ile hareket ederek geçmişin değerlerine sahip çıkan, bugünü yaşayan ve geleceği de düşünen şehirlerdir.(Kut, 2014:133)

4. SAKİN ŞEHİR OLMA KRİTERLERİ

Yavaş Kent manifestosu 6 kategoride gruplanmış 55 kural içermektedir. Bunlar çevre politikası, altyapı, kentsel doku uyumunun korunması, yerel üretimin desteklenmesi,misafirperverlikle ilgili kuralladır. Yavaş kent unvanına sahip olabilmek için kentler, düzenli olarak müfettişler tarafından kontrol edilmektedir. Cittaslow ağına dâhil olmak isteyen bir şehir, standartlara göre denetlenir ve unvanı almaya hak kazanır.Bu unvanla, pek çok şehir turizm açısından hareketlenerek,gelişim gösterebilmektedir. Bu konuda başarıya ulaşabilmek,ancak yöredeki halkın da sürece katılımıyla mümkün olabilmektedir. Aday şehrin geliştirdiği projelerden oluşan başvuru dosyasının değerlendirme sonucunda % 50’den fazla puan alması gerekmektedir

Çevre Politikaları

1) Hava temizliğinin yasa tarafından belirtilen parametrelerde olduğunun belgelenmesi

2) Su temizliğinin yasa tarafından belirtilen parametrelerde olduğunun belgelenmesi

3) Halkın içme suyu tüketiminin ulusal ortalamayla karşılaştırılması

4) Kentsel katı atıkların ayrıştırılarak toplanması

5) Endüstriyel ve evsel kompostlamanın desteklenmesi 2164

6) Kentsel ya da toplu kanalizasyon için atık su arıtma tesisinin bulunması

7) Binalarda ve kamu kullanım alanlarında enerji tasarrufu

8) Kamunun yenilebilir enerji kaynaklarından enerji üretimi

9) Görsel kirliliğin ve trafik gürültüsünün azaltılması

10) Kamusal ışık kirliliğinin azaltılması

11) Hane başına düşen elektrik enerjisi tüketimi

12) Biyoçeşitliliğin korunması

Altyapı Politikaları

1) Kamu binalarına bağlı verimli bisiklet yolları

2) Mevcut bisiklet yollarının araç yollarıyla kilometre üzerinden karşılaştırılması

3) Metro ve otobüs durakları gibi aktarma merkezlerinde bisiklet park yerleri

4) Özel taşıt kullanımına alternatif olarak eko ulaşım planlanması (Elektrikli otobüs, dik yokuşlarda yürüyen merdivenler vb.)

5) Engellilere yönelik mimari engellerin kaldırılması

6) Aile hayatı ve hamile kadınlar için girişimler

7) Sağlık hizmetlerine onaylanmış ulaşılabilirlik

8) Kent merkezlerinde malların sürdürülebilir dağıtımı (Tarihi kent merkezlerinde mal dağıtımı için havayı kirleten araçlar yerine elektrikli veya motorsuz taşıtlar gibi kirlilik yaratmayan taşıtların tercih edilmesi)

9) Şehir dışında çalışan şehir sakinlerinin oranı Kentsel Yaşam Kalitesi Politikaları

1) Kentin direnci için planlama

2) Kente ait değerlerin iyileştirilmesi, kent merkezlerinin ve kamu binalarının değerlerinin arttırılması için programlar

3) Verimli bitkiler ve meyve ağaçları kullanılarak sosyal yeşil alanların iyileştirilmesi ve/veya oluşturulması

4) Kentsel yaşanabilirliğin arttırılması

5) Marjinal alanların tekrar değerlendirilip kullanılması

6) Vatandaşlara ve turistlere yönelik interaktif hizmetlerin geliştirilmesinde bilgi ve iletişim teknolojilerinden faydalanılması

7) Sürdürülebilir mimari için hizmet masası oluşturulması

8) Kentin internet ağına sahip olması

9) Kirleticilerin izlenmesi ve azaltılması

10) Tele çalışmanın geliştirilmesi

11) Kişisel sürdürülebilir kentsel planlanmanın teşviki

12) Sosyal altyapıyı desteklemek

13) Kamusal sürdürülebilir kentsel planlamanın teşviki

14) Kent içindeki kullanışlı yeşil alanların verimli bitkiler ile değerlendirilmesi

15) Yerel ürünlerin ticarileşmesi için alanların yaratılması

16) Atölyelerin korunması ve değerlerinin arttırılması – doğal/yerel alışveriş merkezlerinin yaratılması

17) Yeşil alanlarda kullanılan beton miktarı Tarım, Ticaret, Zanaat ve Turizmin Geliştirilmesi

1) Tarımda ekolojik prensiplerin uygulanması.(Agroekolojinin geliştirilmesi)

2) El yapımı ve etiketli veya markalı esnaf/sanatkâr ürünlerinin korunması

3) Geleneksel iş tekniklerinin ve zanaatların değerinin arttırılması

4) Kırsal bölgede yaşayanların hizmetlere erişimini arttırarak kırsal bölgelerin değerini arttırmak

5) Kamuya ait restoranlarda (okul kantinleri, aş evleri vb) yerel, mümkünse organik ürünlerin kullanılması

6) Kişisel kullanımda ve yemek sektöründe tat eğitimlerinin verilmesi ve mümkünse organik yerel ürünlerin kullanılmasının teşvik edilmesi

7) Yerel ve geleneksel kültürel etkinliklerin korunması ve değerlerinin arttırılması

8) Otel kapasitelerinin arttırılması

9) Tarımda GDO kullanımının yasaklanması

10) Önceden tarım için kullanılmış alanların kullanımı hakkındaki imar planları için yeni fikirlerin varlığı Misafirperverlik, Farkındalık ve Eğitim

1) İyi karşılama

2) Esnafın ve işletmecilerin farkındalıklarını arttırmak

3) Yavaş güzergâhların mevcut olması

4) Önemli yönetsel kararlara tabandan tavana katılım sürecini sağlayacak aktif tekniklerin benimsenmesi

5) Eğitimciler, yöneticiler ve çalışanların Cittaslow temaları hakkında sürekli eğitim görmesi

6) Sağlık eğitimleri

7) Yöre halkına Cittaslow’un anlamı hakkında sistematik ve kalıcı eğitim vermek

8) Cittaslow üzerine yerel yönetim ile çalışan derneklerin aktif varlığı

9) Cittaslow kampanyalarının desteklenmesi

10) Cittaslow logosunun internet sayfasında ve antetli kağıt üzerinde kullanımı Toplumsal uyum

1) Azınlıklara yönelik ayrımcılığa karşı çalışmalar

2) Farklı etnik kökene sahip insanların aynı mahallede yaşaması

3) Engelli kişilerin entegrasyonu

4) Çocuk bakımının desteklenmesi 2167

5) Genç neslin istihdam durumu

6) Yoksulluk

7) Toplumsal ortaklıklar/sivil toplum kuruluşların mevcudiyeti

8) Farklı kültürlerin entegrasyonu

9) Politika yapım sürecine katılım

10) Belediyenin kamu konut yatırımı Ortaklıklar

1) Slowfood aktiviteleri ve kampanyaları için destek

2) Doğal ve geleneksel yiyecekleri Slowfood veya diğer kurumlar ile desteklemek

3) Eşleştirme projelerini desteklemek ve gelişmekte olan ülkelerin Cittaslow ve Slowfood felsefelerinin yayılmasını da sağlayacak şekilde gelişmeleri için iş birliği yapmak

5. BOLVADİN HAKKINDA BİLGİ

Ege Bölgesi’nin iç batı bölümünde bir ova üzerinde kurulmuş bulunan ve günümüzde Afyonkarahisar’a bağlı bir ilçe merkezi olan Bolvadin, kuzeyden Emirdağ ile Bayat, doğudan Sultandağı, batıdan ise Çobanlar ilçeleri ile çevrilmiştir.

Güneyinde ise Osmanlı döneminde çoğunlukla Bolvadin Kazası sınırları içerisinde yer alan şimdiki Çay, batısında Şuhut ile Afyonkarahisar şehri yer almaktadır. (Küpeli, 2000:115) Bolvadin, Ege Bölgesinin, iç batı bölümünün dördüncü büyük şehridir. Konya-İstanbul karayolunun üzerindedir. Afyon ilçesinin en büyük ilçelerindendir. Nüfusu 45.000, yüz ölçümü 1108 km2’dir. (Bayar, 2014:72) Tarihi belgelere göre Bolvadin’in 10.000 yıllık geçmişi vardır. Bolvadin, antik Paroreos Phrygia (Yanık Frigya) vadisinde kurulmuştur. Bu vadide M.Ö. 8000'de yerleşik hayata geçilmiştir. Arkaik devirde bir site şehri olan Bolvadin, Afyon bölgesindeki 52 yerleşim biriminden birisiydi. Bolvadin’de 2168 Anadolu'daki bütün tarihi devirleri yaşamıştır. Romalılar zamanında Polybotum isminde il merkezidir. Üçhöyükler mevkisinde önemli bir yerleşim merkezi olan Kayster Pedion şehri M.Ö. 401 tarihinde Persler tarafından yakıldıktan sonra Polybotum hızla gelişmiştir. Bizans zamanında "Polybotos" ismiyle anılmıştır. Çevresini etkileyen sosyal ve kültür şehri olmuştur. Bizans'ın son zamanlarında Türk ve Arap akınlarının tesiri ile şehir küçülmüş, nüfus dağılmıştır.Malazgirt Zaferi’nin hemen sonunda 1107 tarihinde Emir Menkülek fethetmiştir. İsmi Bolvadin olarak değiştirildi. Zaman içinde Türkler ile Bizans arasında el değiştirdi.1116 tarihinde Bolvadin ovasında Bizans’la yapılan Bolvadin Savaşı ve sonunda yapılan Bolvadin Anlaşması ile bu bölge kesin olarak Türklerin eline geçti. Türklerin eline geçtikten sonra Bolvadin'e Yazır,Avşar, Karkın, Çepni boyları gelip yerleşmişlerdir. Daha sonra aşiretlerin iskânları sırasında çeşitli aşiretler, cemaatler yerleştirilmiştir. Bugünkü Bolvadin ve civarındaki halkın kökleri bu aşiretlere dayanır.

Bolvadin Selçuklular zamanında camiler, mescitler,çeşmeler, hanlar, hamamlar, mektepler medreseler, köprülerle süslenmiştir. Bu eserlerden yalnız Alaca Camisi (1271) günümüze kadar gelebilmiştir. Bu devrin önemli olaylarından Cimri Olayı (Şeyhzade Siyavuş’un isyanı) Kemerkaya Kasabası yakınlarındaki 1278 yılında Yedi Kapı mevkisinde olmuştur. Bu olay sonunda köylerin bir kısmı  ."Karahisar-ı Devle" ismiyle anılan Afyon'a bağlı 10 kadılıktan birisi olup yeniden imar edilmiştir. Bu devirde 11 nahiyesi (Han, Bayat, Musluca,Göçmen Akviranı, Nevahi-i Barkınlı, İshaklu, Çay, Karamık,Şuhut, Karaadilli, Çölabat), 326 köyü, 11 mahallesi vardı. Büyük bir ticaret merkeziydi. Selçuklular'dan günümüze kadar yalnızca Alaca Camii ulaşmıştır. Alaca Çeşmesi ve Ali Efendi Camisi'nin yalnız kitabeleri ulaşabilmiştir. Hz. Mevlana'nın oğlu Sultan Veled, Afyon'u ziyareti sırasında "Bolvadin Mevlevihanesi"ni 2169 açmıştır. Bolvadin, Selçuklular yıkıldıktan sonra Eşrefoğulları, Sahipataoğulları ve Karamanlılar'ın eline geçmiştir. Bu devirde Eşrefoğlu Külliyesi ve Erkmenhisarı Camii yapıldı. Bu eserlerden günümüze Eşrefoğlu Camisi'nin kitabesi ve Erkmenhisarı Camisi'nin minaresi (Kırık Minare) gelebilmiştir. Bolvadin,Sultan I. Murat zamanında Osmanlı topraklarına katıldı. Yavuz Sultan Selim döneminde kaza merkezi olmuştur. Tanzimat döneminde Kaza-ı Muhassıla (ilçe üstü) statüsünü elde etmiştir.I. Dünya Savaşından sonra Anadolu’nun Yunanlılar tarafından işgali sırasında; Bolvadin de 14 Nisan 1921 tarihinde işgal edilmiştir. 24 Eylül 1921 tarihinde ise işgalden kurtulmuştur.

Yanık Kışla: İlçemiz sınırları içerisinde bulunan yapının kitabesine göre, Abdülhamit Han ( M.1876-1908) zamanında yapıldığı belirtilmiştir. Askeri Kışla koğuş binası olarak inşa edilen yapı ll. Ordu 25. Redif Alaya bağlı 4. Bolvadin Taburuna ihdas edilmiştir. Bina 2003 yılında restore edilmiş olup, Bolvadin Belediyesine devredilmiştir.Kırık Minare: Bolvadin, Selçuklular yıkıldıktan sonra Eşrefoğulları, Sahipataoğulları ve Karamanlılar'ın eline geçmiştir.

Bu devirde Eşrefoğlu Külliyesi ve Erkmenhisarı Camii yapıldı.Bu eserlerden günümüze Eşrefoğlu Camisi'nin kitabesi ve Erkmenhisarı Camisi'nin minaresi olan Kırık Minare gelebilmiştir.Tarihi Kırkgöz Köprüsü: Bolvadin ile Sultandağı arasında,Eber Gölü’ne akan akarçay üzerindedir. Doğu Roma (Bizans) İmparatorluğu döneminde yapılmış olan Kırkgöz Köprüsü,16.yüzyılda Kanuni Sultan Süleyman’ın Bağdat seferine hazırlık yapması üzerine yapılan yol onarımı sırasında Mimar Sinan tarafından onarılmıştır. İpek yolu üzerinde bulunan köprü Mimar Sinan tarafından 64 göze kadar uzatılmış, uzunluğu ise 400 metreye ulaşmıştır.Yedi Kapı: Bolvadin-Emirdağ Kara yolu üzerinde,Kemerkaya Kasabasının 3 km. kuzeyinde karayolunun 1 km. 2170 doğusunda yer almaktadır. Bizanslılar dönemine ait kaya yerleşimi özelliğini taşımaktadır. Afyonkarahisar Arkeoloji Müze Müdürlüğü tarafından kurtarma kazısı yapılmaktadır. Eskişehir Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu’nun 09.04.2004 tarih ve 2726 sayılı kararı ile 1. Derece Arkeolojik Sit olarak tescil edilmiştir. Afyon bölgesinde bulunan yer altı kentlerinin ortaya çıkarılması için yapılan çalışmaların ilki olduğu için çok önemlidir. Abdülkadir Geylan-i Türbesi: Vesikalara göre 17. Asrın başlarında Bolvadin’ e gelmiş, Şıhlar (Ağılönü) Mahallesinde bulunan Kadri Tarikatının tekkesini kurmuştur. Bu tekke misafirhane, çilehane, mektep, medrese ile bir külliye haline getirilmiştir. Külliyeden günümüze türbe ile çeşmesi gelebilmiştir. Abdülkadir Geylan-i Hazretleri H.1062 / M.1651 yılında vefat etmiş olup, oğlu Abdüllatif tarafından 1930 yılında bugünkü türbe yaptırılmıştır. 1990 yılında ise iç ve dış restoresi yapılmıştır.

Sahabe-i Kiram'dan Abdülvahhap Hz. Türbesi (Uzun Tekke): Abdülvahhap Gazi Hazretleri, Peygamber Efendimizin sancaktarı ve sahabe-i kiramdandır. Kaynaklarda, H.122/M.740 tarihindeki Afyon Kalesinin kuşatılması sırasında Battal Gazi ile birlikte savaştığı, orada yaralanarak askerleri tarafından bir göl kenarına getirildiği ve orada vefat ettiği yer almaktadır. Bu gölün Eber Gölü olduğu ve gölün yakınlarında bulunan tepede de türbesinin bulunduğu bilinmektedir. Sultan Carullah Türbesi: Sultan Carullah, bir uç beyi olarak Anadolu’nun   rolü olan bir akıncı reisi olduğu rivayet edilmektedir. Sultan Carullah zaviyesinin imareti, zaviye binası, misafirhanesi, namazgahı, mescidi, türbesi ve haziresi yapılmış olup, günümüze mescidi, türbesi ve haziresi gelmiştir.

6. BOLVADİN’İN ÜYELİK POTANSİYELİ

Yaklaşık 10 bin yıllık bir tarihe sahip kadim bir kent Bolvadin doğal ve kültürel değerleriyle önemli bir turistik potansiyele sahiptir. Fakat sahip olduğu bu potansiyelini tanıtıp pazarlayamamaktadır. Şehir “cittaslow” unvanını alarak önemli bir imaj oluşturarak öncelikle bölgenin ilk sakin şehri olup daha sonra da dünyanın binlerce birbirinin aynı şehrinden kendini farklılaştırabilir. Sakin şehir olarak dünyada hızla değişen turizm talebine uyum sağlarken aynı zamanda rekabet edebilecek gücü de kazanmış olur.Bolvadin’in çeşitli araştırma ve analizlerinden sonra Cittaslow akımının kriterlerine uygunluğu kesinleştirilebilir.Cittaslow felsefesinde yerelliğin, kültürün ön plana çıktığı ve sağlıklı bir çevre koşullarında yaşamı devam ettirme düşüncesi,termal kaynakların getirdiği sağlık ve Bolvadin’in yerel kültürü ile paralel olması, Bolvadin’in bir Cittaslow kenti olabileceği düşüncesini desteklemektedir. Ege bölgesi ile İç Anadolu Bölgesi’nde kavşak niteliğinde bulunan Bolvadin’in hem Anadolu hem Ege Bölgesi’nin özelliklerini yansıtarak Türkiye’deki diğer Cittaslowlardan coğrafi olarak da farklılaşacağı düşünülmektedir. Bolvadin ilçesi genel olarak incelendiğinde ön plana çıkan başlıca potansiyelleri,

1. Ulaşım bakımından erişilebilir ve önemli bir konumdadır.

2. Çeşitli medeniyetlere ev sahipliği yapmış olup tarihi öneme sahiptir.

3. Termal turizm kaynağına sahiptir.

4. Kültür turizmi için önemli potansiyele sahiptir.

5. Tarihi Kırkgöz köprüsüne ev sahipliği yapmaktadır.

6. Köklü bir kültüre sahiptir

7. Yöresel yemek açısından zengin bir mutfağa sahiptir.

8. Küreselleşmeye karşı yerel değerlerin devam ettirilmeye çalışıldığı bir yerdir.

9. Afyonkarahisar ili yavaş şehir olan bir kente sahip olma noktasında kamu, özel, üniversite, sivil toplum ve kalkınma ajansını bir araya getirebilecek ve desteğini almaya müsait durumdadır.

10. Dünya çapında bir birliğe katılmak o kentin ve bölgenin tanınmışlığına önemli katkı sunacaktır, zira böylesine az nüfuslu bir kentin adını dünyada duyurması bile başlı başına bir başarıdır.

6.1. BOLVADİN’İN ÇEVRE POLİTİKALARI

Hava, su ses ve toprak kirliliği hayatı güçleştirmekte insanları kötümserlik ve korkuya sevk etmekte strese sokmaktadır. Kentler büyüdükçe strese dayalı rahatsızlıklar artmakta ve insan sağlığını tehdit etmektedir.(Dinler, 2013:318) Sakin şehir için gerekli olan çevre politikalarından birincisi, hava temizliğinin yasalar tarafından belirtilen parametrelerde olduğunun belgelenmesidir.(Başat, Vural, 2014:391) Bolvadin’in hava temizliğiyle ilgili bir sorun görülmemektedir. Son yıllarda ilçeye doğalgazın gelmesine bağlı olarak doğalgazın kullanılmasına bağlı olarak hava temizliğine olumlu etkilemiştir. Ayrıca Çay barajının tamamlanmasından sonra Bolvadin’de içme suyu kalitesinde ciddi artış beklenmektedir. Yenilenebilir enerji kaynaklarından enerji üretimi konusunda Bolvadin ilçesinde en önemli durum sahip olduğu güneş enerjisi santralleridir (GES) Son yıllarda ilçede ciddi anlamda GES’in artması önemli bir gelişmedir. Bolvadin Belediyesi’de kendi GES’ini kuracağını belirmektedir. Bütün bu çalışmalar ilçede alternatif enerji üretimi konusunda çalışmalar hız kazanmaktadır.

6.2. BOLVADİN’İN ALTYAPI POLİTİKALARI

Bolvadin altyapı politikaları kapsamında incelendiğinde; ilçe merkezinde özel bisiklet yolunun olmadığı gözlenmektedir.Fakat bu sıkıntılı durumu gidermek için Bolvadin Belediyesi’nin Emirdağ Caddesini yenileme projeleriyle birlikte bisiklet yolu planlanmaktadır. Özel taşıt kullanımına alternatif olarak eko ulaşımın planlaması konusunda; at arabaları, elektrikli bisikletler, bisikletler yoğun olarak kullanılacaktır. Bunun yanında Bolvadin Belediyesi son yıllarda yolları sıcak asfalt olmayan mahalle bırakmamıştır.

6.3. BOLVADİN’İN KENTSEL YAŞAM KALİTESİ POLİTİKALARI

Sakin şehir (Cittaslow) hareketinin odak noktalarından biri kentlerin günümüzde karşılaştığı krizlere karşı dirençlerini arttırmaktır. Bu amaçla gerçekleştirilebilecek projeler yerel yönetimlerin yaratıcılıklarına bağlıdır. Yaşam merkezlerinin karşılaşabileceği krizleri örneklendirirsek; enerji yönetimi ve enerji tüketimini azaltmak, yenilenebilir enerji kaynaklarına ulaşılabilirliği çoğaltıp, içilebilir suyun gereksiz kullanımını azaltmak, petrol bazlı ürünlerin kullanımını azaltmak, yerel kompostlamayı teşvik etmek, verimli bitkiler dikmek (ceviz, elma, fındık, akça ağacı – karbon emisyonu emen yerel bitkiler), yerel yiyecek üretimini teşvik etmek, üretim/dağıtım zincirini kısaltabilmek için her ekonomik sektörde yerel üretimi teşvik etmek, kentin kendine yeterliliğini göz önüne almak (kentin bağımlı olduğu sistemlerden birinin durması sonucu alternatife sahip olup olmaması. Bu örneklerin dışında bölgede yaşayan halkın kültürel kaynaşması, gelenek ve göreneklerin paylaşılması, karşılıklı sevgi ve saygı krizlere karşı direnci olumlu anlamda etkilemektedir

6.4. BOLVADİN’İN TARIMSAL, TURİSTİK, ESNAF ve SANATKARA DAİR POLİTİKALARI

Citta Slow, sürdürülebilir tarım uygulamaları ve tarım turizmi, el yapımı ürünlerin korunması- desteklenmesi, el sanat ve zanaatların değerinin arttırılması, yerel ve organik ürünlerin kullanılması, yemek sektöründe tat eğitimlerinin verilmesi, yerel etkinliklerin korunması-desteklenmesi, otel kapasitelerinin arttırılması ve tarımda GDO kullanımının yasaklanması gibi konularda gerçekleştirilen politikalar, geleceğe yönelik planlar projeleri kapsamaktadır. Yılmaz, Tuncer, Zorlu, 2009:11) Sürdürülebilir tarım ve tarım turizmi konularında herhangi bir çalışma yoktur. Yöre halkı ve yerel yöneticilerin tarım turizmi hakkında yeterli bilinç ve deneyime sahip olmadıkları görülmüştür. El sanatları ve zanaatlarının korunması konusunda herhangi bir çalışma yapılmamaktadır. El yapımı ürünlerin korunması ve desteklenmesi konusunda halk eğitim kursları ve Bolvadin Kadınlar Kulübü faaliyetleri dışında herhangi bir çalışma yoktur. Teknolojik gelişmeyle can çekiştiren mesleklerin desteklenmesi gerekmektedir.

6.5. BOLVADİN’DE MİSAFİRLİK, FARKINDALIK VE EĞİTİM İÇİN PLANLAR

Citta Slow hareketin ortaya çıkmasındaki ilk kıvılcım ise,1986 yılında Roma’nın (İtalya) simgesel meydanlarından birisi olan İspanyol Merdivenleri’nde (Piazza di Spagna) yapılan McDonalds açılısı esnasında Carlo Petrini önderliğindeki grup tarafından gerçekleştirilen bir protesto hareketiydi. Protestoculara göre yeni açılan bu mekân hem meydanınestetiğini bozuyor hem de İtalyan yemek kültürüne ve beslenme alışkanlığına büyük bir darbe vuruyordu. Dolayısıyla bu hareket sıradan bir tepki ve protesto hareketi değildi. McDonalds’ın yapmadığı, yapamadığı her şeyi yapma ve gerçekleştirme iddiasını ortaya koyuyordu. Taze, yerel, mevsimlik ürünleri vaat ediyordu. Geçmişten günümüze nakledilen yemek tarifleriyle pişirilmiş lezzetleri aile bireyleriyle, yakın dost ve çevreyle birlikte tadına vararak yemeyi savunuyordu. (Sırrım, 2013:121) Bolvadin’in en önemli değerlerinden biri yöresel yemekleridir.

 

Bolvadin’in özellikle davet yemekleri dillere destandır. Fakat bunları sunmada tarihi bir Bolvadin Evinin restore edilmesi ve Bolvadin’in değerlerinin bu şekilde sunulması önem arz etmektedir. Bolvadin okullar açısından da önemli bir avantaja sahiptir. 10 bine yakın ilköğretim ve orta öğretim öğrencileri varken, 4.500’e yakın üniversitesi öğrencileri vardır. Bu rakamlar Bolvadin’in eğitimde önemli bir merkez olduğunu göstermektedir.

6.6. BOLVADİN’DE SOSYAL UYUM

Citta Slow felsefesinde şehirdeki azınlıkların toplum içerisinde belirgin bir ayrımcılıkla karşılaşmamaları gerekir.Bolvadin’de de farklı etnik kökene sahip insanların yerel halkla kaynaştığını, kültürel paylaşımların yaşandığı karşılıklı etkileşim olduğu görülmektedir. Bolvadin tarihi incelendiğinde sel nedeniyle Taşağıl köyünün ilçe merkezine kurulan Taşağıl mahallesine yerleşimi sağlanmıştır. Kafkasya’dan Türkiye’ye gelen Karaçaylılar önce Konya’nın Başhüyük Köyüne sonra Eskişehir Gökçeyayla köyüne yerleşmişlerdir. Gökçeyayla köyü bir orman içi köyüdür. Devletin orman içi köyleri kaldırma projesi çerçevesinde, 1962 yıllarında köyün büyük bir kısmı, Bolvadin ilçesine nakledilmiştir. (www.kamatur.org) Bolvadin'de yaşayan Karabağ Türkmenleri, 1473 yılında Manisa’ya, 1691 yılında da Bolvadin’deki Karabağ yerleşkesine gelmişlerdir.(www.bolvadinpostasi.com) Yine son yıllarda Bolvadin’deyaşamaya başlayan Suriyeli ve Afkanistanlı göçmenlerin şehirle uyum içinde yaşadığını söyleyebiliriz.

6.7. BOLVADİN’DE ORTAKLIKLAR

Ortaklıklar kapsamında; Slowfood aktiviteleri ve kampanyaları için destek, doğal ve geleneksel yiyecekleri Slowfood veya diğer kurumlar ile desteklemek, eşleştirme projelerini desteklemek ve gelişmekte olan ülkelerin Cittaslow ve Slowfood felsefelerinin yayılmasını sağlayacak şekilde gelişmeleri için işbirliği yapma politikaları yer almaktadır.(Başat, Vural, 2014:397) Resmi Kurumlar: Afyonkarahisar Valiliği, Bolvadin Kaymakamlığı, Bolvadin Belediyesi, İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, Afyon Kocatepe Üniversitesi (Turizm Fakültesi),Bolvadin Meslek Yüksek Okulu, Bolvadin Uygulamalı Bilimler Yüksek Okulu, Zafer Kalkınma Ajansı, Bolvadin İlçe Tarım Müdürlüğü, İl Çevre ve Orman Müdürlüğü, İl Özel İdaresi.Sivil Toplum Örgütleri: Bolvadin Esnaf ve Sanatkâr Odası, Bolvadin Kent Konseyi, Bol-Dav Bolvadinliler Dayanışma Vakfı, Bolvadin Gelişim Derneği, Bolvadin Engelliler Derneği, Bolvadin Kadınlar Kulübü,Bolvadin’deki diğer dernekler. Ortaklıklar kapsamında gerek yurt dışında gerekse yurdun dört bir yanında bulunan Bolvadinlilerin Cittaslow felsefesini yapacağı kurumlar arası iş birlikleri sayesinde destekleyecekleri beklenmektedir.

SONUÇ

Dünya’da hızla yaşanan küreselleşme olgusu ve gelişen teknoloji bze bazı değerleri unutturmayı ve çevremizi tahrip etmeyi de hızlandırmaktadır. Aslında, hızlı kentleşmenin getirdiği standartlaşma, homojen bölgelerin oluşması sonucunda farklılaşma adına Citta Slow sakin şehirler kavramı ortaya çıkmıştır. İyi, temiz, adaletli bir şekilde beslenme, yerel üretimi destekleyen ve küçük işletme yapılarının korunmasını savunan “Slow Food”dan beslenen “cittaslow”, sürdürülebilir kültür turizme dolayısıyla sürdürülebilir kalkınmaya hizmet eden bir enstrümandır. Cittaslow demek; şehirlerin hangi alanlarda önemli ve özel olduklarını düşünüp bu özelliklerini korumak için strateji geliştirmeleridir. Bir markalaşmadır. Şehrin dokusunun, renginin, lezzetinin, müziğinin ve hikâyesinin, şehir sakinleri ile ziyaretçilerinin uyum içinde zevk alabilecekleri bir hızda yaşanmasıdır. Sonuç olarak, Bolvadin’in yavaş hareketi benimsediği,Cittaslow kriterlerinin sağladığı, geçmişine sahip çıkan, geleceği düşünen bir kent olarak gelişmesi önerilmektedir. Yereli kaybetmeden, yaşayarak geleceğe aktaran, kendi olabilme felsefesine sahip bir kent haline gelmesi beklenmektedir.

Bol-Dav Not: 2018 yılında yapılan Uluslararası Bolvadin Sempozyumunda tebliğ edilen çok kıymetli bir çalışmayı Bolvadin kamuoyuna tekrar sunmaktadır. Bol-Dav olarak Bolvadin’in sosyal, ekonomik ve kültürel açısından gelişmesine katkı sunmak görevlerimiz arasındadır. Bununla birlikte cittaslow hedefi iddialı bir hedeftir. Ancak bu hedefe yerelde tüm kamu, özel kurumlarımız, sivil toplum kuruluşlarımızı ve yediden, yetmişe tüm halkımızın sahip çıkarak ve fedakârca katlanacağı süreçlerin gerçekleşmesiyle mümkün olacaktır. Zahmet olmadan, Rahmet olmuyor. Şu anda Türkiyede Muğla Akyaka, Isparta Eğirdir, Çanakkale Gökçeada, Sinop Gerze, Bolu Göynük, Şanlıurfa Halfeti, Bolu Mudurnu, Ordu Perşembe, Artvin Şavşat, İzmir Seferihisar, Sakarya Taraklı, Erzurum Uzundere, Kırklareli Vize, Isparta Yalvaç, Aydın Yenipazar, Muğla Köyceğiz, Bitlis Ahlat ve Ankara Güdül sakin şehir hüviyetlerindedir.

Bolvadinliler olarak geç kalmış değiliz. Önemli olanı bir yerlerden başlamaktır. Bolvadin’de 2018 tarihinden bu zaman kadar bazı ana ve tali parametrelerde açılımlar sağlanmakla birlikte mevcut potansiyellerimizi değerlendirmek ve daha da birçok parametreyi gerçekleştirmek adına her birey üzerine düşen sorumluluğu farkında olması ve bu bilinç ve inançla Bolvadin sokak ve caddelerinde yürümesi beklenmektedir. Bolvadin Kamuoyuna Saygılarımızla,

 BOL-DAV BOLVADİNLİLER DAYANIŞMA VAKFI